Vragen aan deskundigen

Bloeddruk is de kracht die het bloed op de wanden van de bloedvaten uitoefent wanneer het door het lichaam rondgepompt wordt. We hebben allemaal bloeddruk, anders zou het bloed niet door het lichaam kunnen stromen en zou het lichaam niet de zuurstof en voedingsstoffen krijgen die nodig zijn om te kunnen leven. Maar als de bloeddruk te hoog is, worden de aderen en het hart te veel belast, waardoor de kans op een hartaanval, beroerte of nierziekte toeneemt.

Meestal zijn er geen symptomen van hoge bloeddruk, zelfs niet als de bloeddruk gevaarlijk hoog is.Hoge bloeddruk komt meestal toevallig aan het licht, bijvoorbeeld tijdens een routinecontrole. Een klein percentage van de mensen met hoge bloeddruk heeft last van hoofdpijn of een bloedneus, maar laten meten is de enige manier om zeker te weten of je bloeddruk te hoog is.

In meer dan 90% van de gevallen is de oorzaak van hoge bloeddruk onbekend, maar bekende factoren als overgewicht, roken, gebrek aan lichaamsbeweging, te veel alcohol en stress kunnen het risico verhogen. Hoge bloeddruk is vaak ook erfelijk, dus als andere familieleden last hebben van hoge bloeddruk is de kans groter dat je het ook krijgt. Ook mensen van Afrikaanse of Caribische herkomst hebben een grotere kans op hoge bloeddruk.

Hoewel de kans op hoge bloeddruk toeneemt met de leeftijd, kun je er op elke leeftijd last van hebben.

Je kunt verschillende dingen doen.

• Eet gezond en evenwichtig, vooral veel groenten en fruit.
• Beperk je zoutgebruik tot hooguit 6 g per dag.
• Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging, bij voorkeur minimaal 5 keer per week een halfuur (ga voor meer informatie naar: www.nhs.uk/livewell/fitness/Pages/Fitnesshome)
• Houd je lichaamsgewicht binnen het ideale bereik (ga voor meer informatie naar: www.bdaweightwise.com)
• Als je rookt, stop daar dan mee (ga voor meer informatie en hulp naar: www.quit.org.uk)
• Als je alcohol gebruikt, blijf dan binnen de aanbevolen veilige grenzen (ga voor meer informatie over de richtlijnen naar: www.drinkaware.co.uk)

Hoewel we inderdaad niet zonder natrium kunnen, is de benodigde hoeveelheid miniem. De meeste mensen krijgen ongeveer 2,5 maal de benodigde hoeveelheid binnen, veel meer dan wat volgens deskundigen goed voor ze is.

Natrium komt van nature in kleine concentraties voor in veel levensmiddelen, waaronder vlees, vis, groenten en zelfs fruit, maar de belangrijkste bron van natrium in onze voeding is zout.

Over het algemeen eten mensen in Groot-Brittannië ongeveer 9,5 g zout per dag. Dat lijkt misschien niet veel, maar de hoeveelheid die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aanbeveelt voor volwassenen is hooguit 5 g per dag.

De scheikundige naam van zout is natriumchloride en de bloeddruk wordt vooral beïnvloed door het natrium in zout.

1 gram natrium staat gelijk aan 2,5 gram zout, dus om natrium om te rekenen naar zout, moet je het natriumgetal vermenigvuldigen met 2,5.

Als vuistregel geldt dat voedingsmiddelen die meer dan 1,5 g zout of 0,6 g natrium per 100 g bevatten, een hoog zoutgehalte hebben. Voedingsmiddelen met minder dan 0,3 g zout of 0,1 g natrium per 100g hebben een laag natriumgehalte.

Er zijn alternatieven voor zout, zoals LoSalt, dat meer kaliumchloride bevat dan natriumchloride. Je kunt je eten ook anders op smaak brengen, bijvoorbeeld met verse kruiden en specerijen of citroensap

Kalium draagt bij aan een efficiënte werking van de nieren en een van de taken van de nieren is om de hoeveelheid vloeistof in je lichaam te regelen. Daardoor beïnvloeden ze ook de bloeddruk. Hoe meer vloeistof, hoe hoger de bloeddruk.

Steeds meer wetenschappelijke onderzoeken (zie onderstaande bronnen) wijzen erop dat een voedingspatroon met weinig natrium en veel kalium kan helpen om de bloeddruk te verlagen.

Ga voor meer informatie over het verhogen van het kaliumgehalte in je voeding naar:

www.bloodpressureuk.org/microsites/salt/Home/Howtoeatmorepotassium

Q. Yang, T. Liu, E.V. Kuklina, W.D. Flanders, Y. Hong, C. Gillespie, et al."Sodium and Potassium Intake and Mortality Among US Adults: Prospective Data From the Third National Health and Nutrition Examination Survey".Archives of Internal Medicine.2011. 171 (13), 1183-1191

L.D. Silver, T.A. Farley."Sodium and Potassium Intake: Mortality Effects and Policy Implications".Archives of Internal Medicine.2011.171 (13), 1191 - 1192

Jodium is een essentieel sporenelement en een onmisbaar bestanddeel van de schildklierhormonen. Deze zijn van invloed op processen in verband met het hartritme en de lichaamstemperatuur en hebben een aandeel in de omzetting van voedsel in lichaamsenergie. Hoewel jodium een essentieel voedingsbestanddeel is, zijn er gezondere manieren dan zout eten om er genoeg van binnen te krijgen. Volgens het Britse Ministerie van Volksgezondheid zou je alle jodium die je nodig hebt uit een gevarieerde en evenwichtige voeding moeten kunnen halen. Goede bronnen van jodium zijn onder meer zeevis en schaaldieren. Jodium komt ook voor in plantaardig voedsel, zoals groenten en granen, maar de concentraties kunnen verschillen naar gelang het jodiumgehalte in de bodem waarop de planten worden geteeld.

Helemaal niet. Meestal is het niet nodig om lage bloeddruk te behandelen en het goede nieuws is dat mensen met een lage bloeddruk over het algemeen langer leven dan mensen met een hoge bloeddruk, zelfs langer dan mensen met een normale bloeddruk. Net als bij hoge bloeddruk zijn er meestal geen symptomen die duiden op lage bloeddruk. Maar bij sommige mensen, vooral ouderen, kan het leiden tot duizeligheid of zelfs flauwvallen na te snel opstaan uit een zittende of liggende houding.